Przedszkole nr 4 "Biały konik"
w Koninie

Załącznik nr 1 do rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej  (DZ.U. z 2017 r. poz.356)

PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO DLA PRZEDSZKOLI, ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH ORAZ INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO

Podstawa  programowa  wychowania  przedszkolnego  wskazuje  cel  wychowania przedszkolnego, zadania profilaktyczno-wychowawcze przedszkola, oddziału przedszkolnego zorganizowanego  w  szkole  podstawowej  i  innej  formie  wychowania  przedszkolnego, zwanych dalej „przedszkolami”, oraz efekty realizacji zadań w postaci celów osiąganych przez dzieci na zakończenie wychowania przedszkolnego.

 Celem wychowania przedszkolnego jest wsparcie całościowego rozwoju dziecka. Wsparcie to realizowane jest przez proces opieki, wychowania i nauczania – uczenia się, co umożliwia dziecku odkrywanie własnych możliwości, sensu działania oraz gromadzenie doświadczeń na drodze prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. W efekcie takiego wsparcia dziecko osiąga dojrzałość do podjęcia nauki na pierwszym etapie edukacji.

 Zadania przedszkola

1. Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez organizację warunków sprzyjających nabywaniu   doświadczeń   w   fizycznym,   emocjonalnym,   społecznym i poznawczym obszarze jego rozwoju.
2. Tworzenie    warunków    umożliwiających    dzieciom    swobodny    rozwój,    zabawę i odpoczynek w poczuciu bezpieczeństwa.
3. Wspieranie    aktywności    dziecka    podnoszącej    poziom    integracji    sensorycznej i umiejętności korzystania z rozwijających się procesów poznawczych.
4. Zapewnienie prawidłowej organizacji warunków sprzyjających nabywaniu przez dzieci doświadczeń, które  umożliwią  im ciągłość  procesów  adaptacji oraz pomoc  dzieciom rozwijającym się w sposób nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony.
5. Wspieranie samodzielnej dziecięcej eksploracji świata, dobór treści adekwatnych do poziomu rozwoju dziecka, jego możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania, z poszanowaniem indywidualnych potrzeb i zainteresowań.
6. Wzmacnianie poczucia wartości, indywidualność, oryginalność dziecka oraz potrzeby tworzenia relacji osobowych i uczestnictwa w grupie.
7. Tworzenie  sytuacji sprzyjających rozwojowi nawyków  i zachowań prowadzących do samodzielności, dbania o zdrowie, sprawność ruchową i bezpieczeństwo, w tym bezpieczeństwo w ruchu drogowym.;
8. Przygotowywanie  do  rozumienia  emocji,  uczuć  własnych i innych ludzi oraz  dbanie o zdrowie   psychiczne,   realizowane   m.in.   z   wykorzystaniem   naturalnych  sytuacji, pojawiających się  w  przedszkolu  oraz sytuacji zadaniowych,  uwzględniających treści adekwatne do intelektualnych możliwości i oczekiwań rozwojowych dzieci.
9. Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość estetyczną, w  odniesieniu  do  wielu  sfer  aktywności  człowieka:  mowy,  zachowania, ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki.
10. Tworzenie warunków pozwalających na bezpieczną, samodzielną eksplorację otaczającej dziecko przyrody, stymulujących  rozwój  wrażliwości  i  umożliwiających  poznanie wartości oraz norm odnoszących się do środowiska przyrodniczego, adekwatnych do etapu rozwoju dziecka.
11. Tworzenie warunków umożliwiających bezpieczną, samodzielną eksplorację elementów techniki w otoczeniu, konstruowania, majsterkowania, planowania i podejmowania intencjonalnego działania, prezentowania wytworów swojej pracy.
12. Współdziałanie z rodzicami,  różnymi  środowiskami,  organizacjami  i  instytucjami, uznanymi przez rodziców za źródło istotnych wartości, na rzecz tworzenia warunków umożliwiających rozwój tożsamości dziecka.
13. Kreowanie, wspólne z wymienionymi podmiotami, sytuacji prowadzących do poznania przez dziecko wartości  i  norm  społecznych,  których  źródłem  jest  rodzina,  grupa w przedszkolu,  inne  dorosłe  osoby,  w  tym  osoby  starsze,  oraz  rozwijania  zachowań wynikających z wartości możliwych do zrozumienia na tym etapie rozwoju.
14. Systematyczne uzupełnianie, za zgodą rodziców, realizowanych treści wychowawczych o nowe zagadnienia, wynikające z pojawienia się w otoczeniu dziecka zmian i zjawisk istotnych dla jego bezpieczeństwa i harmonijnego rozwoju.
15. Systematyczne wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka, prowadzące do osiągnięcia przez nie poziomu umożliwiającego podjęcie nauki w szkole.
16. Organizowanie zajęć – zgodnie z potrzebami – umożliwiających dziecku poznawanie kultury i języka mniejszości narodowej lub etnicznej lub języka regionalnego – kaszubskiego.
17. Tworzenie sytuacji edukacyjnych  sprzyjających  budowaniu  zainteresowania  dziecka językiem obcym nowożytnym, chęci poznawania innych kultur.

Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym nie dotyczy:

1)  dzieci  posiadających  orzeczenie  o  potrzebie  kształcenia  specjalnego  wydane  ze względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawności sprzężone, jeżeli jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym;

2)  dzieci  posiadających  orzeczenie  o  potrzebie  kształcenia  specjalnego  wydane  ze względu  na  inne  niż  wymienione  w  pkt 1 rodzaje  niepełnosprawności,  o których mowa  w przepisach wydanych  na  podstawie  art. 127  ust.  19 pkt 2  ustawy  z dnia 14 grudnia  2016  r.  –  Prawo  oświatowe  (Dz.  U.  z  2017  r.  poz.  59)  oraz  jeżeli z indywidualnego  programu  edukacyjno-terapeutycznego  wynika  brak  możliwości realizacji  przygotowania  do  posługiwania  się  językiem  obcym  nowożytnym  ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dziecka.

Osiągnięcia dziecka na koniec wychowania przedszkolnego

1. I. Fizyczny obszar rozwoju dziec Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:

1)   zgłasza  potrzeby  fizjologiczne,  samodzielnie  wykonuje  podstawowe  czynności higieniczne;

2)   wykonuje czynności samoobsługowe: ubieranie się i rozbieranie, w tym czynności precyzyjne, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł;

3)   spożywa posiłki z użyciem sztućców, nakrywa do stołu i sprząta po posiłku;

4)   komunikuje potrzebę ruchu, odpoczynku itp.;

5)    uczestniczy   w   zabawach   ruchowych,   w   tym   rytmicznych,   muzycznych, naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne, skoczne, z czworakowaniem, rzutne;

6)   inicjuje  zabawy  konstrukcyjne,   majsterkuje,   buduje,   wykorzystując  zabawki, materiały użytkowe, w tym materiał naturalny;

7)    wykonuje  czynności,  takie  jak:  sprzątanie,  pakowanie,  trzymanie  przedmiotów jedną ręką i oburącz, małych przedmiotów z wykorzystaniem odpowiednio ukształtowanych chwytów dłoni, używa chwytu pisarskiego podczas rysowania, kreślenia i pierwszych prób pisania;

8)   wykonuje  podstawowe  ćwiczenia  kształtujące  nawyk  utrzymania  prawidłowej postawy ciała;

9)   wykazuje sprawność ciała i koordynację w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie i pisanie.

1. II. Emocjonalny obszar rozwoju dziec Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:

1)   rozpoznaje   i   nazywa   podstawowe   emocje,   próbuje   radzić   sobie    z   ich przeżywaniem;

2)   szanuje emocje swoje i innych osób;

3)    przeżywa emocje w sposób umożliwiający mu adaptację w nowym otoczeniu, np. w nowej grupie dzieci, nowej grupie starszych dzieci, a także w nowej grupie dzieci i osób dorosłych;

4)    przedstawia  swoje  emocje i uczucia, używając  charakterystycznych dla  dziecka form wyrazu;

5)   rozstaje się z rodzicami bez lęku, ma świadomość, że rozstanie takie bywa dłuższe lub krótsze;

6)    rozróżnia  emocje  i  uczucia  przyjemne  i  nieprzyjemne,  ma  świadomość,  że odczuwają i przeżywają je wszyscy ludzie;

7)   szuka  wsparcia  w  sytuacjach  trudnych  dla  niego  emocjonalnie;  wdraża  swoje własne strategie, wspierane przez osoby dorosłe lub rówieśników;

8)    zauważa, że nie wszystkie przeżywane emocje i uczucia mogą być podstawą do podejmowania natychmiastowego działania, panuje nad nieprzyjemną emocją, np. podczas czekania na własną kolej w zabawie lub innej sytuacji;

9)   wczuwa się w emocje i uczucia osób z najbliższego otoczenia;

10) dostrzega, że zwierzęta posiadają zdolność odczuwania, przejawia w stosunku do nich życzliwość i troskę;

11) dostrzega emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji estetycznej.

III.   Społeczny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:

1)   przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych

osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze;

2)    odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej, grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup, np. grupy teatralnej, grupy sportowej;

3)   posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem;

4)   używa   zwrotów   grzecznościowych   podczas   powitania,   pożegnania,   sytuacji wymagającej przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania;

5)    ocenia   swoje   zachowanie   w   kontekście   podjętych  czynności   i   zadań  oraz przyjętych  norm  grupowych;  przyjmuje,  respektuje  i  tworzy  zasady  zabawy  w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku;

6)    nazywa  i  rozpoznaje  wartości  związane  z  umiejętnościami  i  zachowaniami społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość;

7)    respektuje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich indywidualne potrzeby;

8)   obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe;

9)    komunikuje  się  z  dziećmi  i  osobami  dorosłymi,  wykorzystując  komunikaty werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego dziecka, grupy.

1. IV. Poznawczy obszar rozwoju dziec Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:

1)    wyraża  swoje  rozumienie  świata,  zjawisk  i rzeczy  znajdujących  się  w  bliskim otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu, gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji i modeli z tworzyw i materiału naturalnego;

2)    wyraża  swoje  rozumienie  świata,  zjawisk  i rzeczy  znajdujących  się  w  bliskim otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim w mowie zrozumiałej  dla  dzieci  i  osób  dorosłych,  mówi  płynnie,  wyraźnie,  rytmicznie, poprawnie wypowiada ciche i głośne dźwięki mowy, rozróżnia głoski na początku i końcu w wybranych prostych fonetycznie słowach;

3)    odróżnia  elementy  świata  fikcji od  realnej rzeczywistości; byty  rzeczywiste  od medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych;

4)    rozpoznaje litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy i spontanicznych odkryć, odczytuje krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów drukowanych  dotyczące  treści  znajdujących  zastosowanie  w  codziennej aktywności;

5)    odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolejność zdarzeń  w  prostych  historyjkach  obrazkowych,  układa  historyjki  obrazkowe, recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki;

6)    wykonuje własne eksperymenty językowe, nadaje znaczenie czynnościom, nazywa je, tworzy żarty językowe i sytuacyjne, uważnie słucha i nadaje znaczenie swym doświadczeniom;

7)    eksperymentuje   rytmem,   głosem,   dźwiękami   i   ruchem,   rozwijając   swoją wyobraźnię  muzyczną;  słucha,  odtwarza  i  tworzy  muzykę,  śpiewa  piosenki, porusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem, reaguje na sygnały, muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne różnymi środkami   aktywności   muzycznej;   aktywnie   słucha   muzyki;   wykonuje   lub rozpoznaje   melodie,   piosenki   i   pieśni,   np.   ważne   dla   wszystkich   dzieci w przedszkolu,   np.   hymn   przedszkola,   charakterystyczne   dla   uroczystości narodowych (hymn  narodowy),  potrzebne  do  organizacji uroczystości  np.  Dnia Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupieniu słucha muzyki;

8)    wykonuje własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem itp., tworzy proste i złożone znaki, nadając im znaczenie, odkrywa w nich fragmenty wybranych  liter,  cyfr,  kreśli wybrane  litery  i cyfry  na  gładkiej kartce  papieru, wyjaśnia sposób powstania wykreślonych, narysowanych lub zapisanych kształtów, przetwarza obraz ruchowy na graficzny  i odwrotnie, samodzielnie planuje ruch przed zapisaniem, np. znaku graficznego, litery i innych w przestrzeni sieci kwadratowej lub liniatury, określa kierunki i miejsca na kartce papieru;

9)   czyta  obrazy,  wyodrębnia  i  nazywa  ich  elementy,  nazywa  symbole  i  znaki znajdujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie;

10) wymienia  nazwę  swojego  kraju  i  jego  stolicy,  rozpoznaje  symbole  narodowe (godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientuje się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej;

11) wyraża   ekspresję   twórczą   podczas   czynności   konstrukcyjnych   i   zabawy, zagospodarowuje  przestrzeń,  nadając  znaczenie  umieszczonym  w  niej przedmiotom, określa ich położenie, liczbę, kształt, wielkość, ciężar, porównuje przedmioty w swoim otoczeniu z uwagi na wybraną cechę;

12) klasyfikuje przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układa przedmioty  w  grupy,  szeregi,  rytmy,  odtwarza  układy  przedmiotów  i  tworzy własne, nadając im znaczenie, rozróżnia podstawowe figury geometryczne (koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt);

13) eksperymentuje,  szacuje,  przewiduje,  dokonuje  pomiaru  długości  przedmiotów, wykorzystując np. dłoń, stopę, but;

14) określa kierunki i ustala położenie przedmiotów w stosunku do własnej osoby, a także w stosunku do innych przedmiotów, rozróżnia stronę lewą i prawą;

15)  przelicza  elementy  zbiorów  w  czasie  zabawy,  prac  porządkowych,  ćwiczeń i wykonywania    innych    czynności,    posługuje    się    liczebnikami    głównymi i porządkowymi, rozpoznaje cyfry oznaczające liczby od 0 do 10, eksperymentuje z tworzeniem  kolejnych  liczb,  wykonuje  dodawanie  i  odejmowanie  w  sytuacji użytkowej, liczy obiekty, odróżnia liczenie błędne od poprawnego;

16) posługuje się w zabawie i w trakcie wykonywania innych czynności pojęciami

dotyczącymi następstwa czasu np. wczoraj, dzisiaj, jutro, rano, wieczorem, w tym nazwami pór roku, nazwami dni tygodnia i miesięcy;

17) rozpoznaje  modele  monet  i  banknotów  o  niskich  nominałach,  porządkuje  je, rozumie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym;

18) posługuje się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych, np. tęcza, deszcz, burza, opadanie liści z drzew, sezonowa wędrówka ptaków, kwitnienie drzew, zamarzanie wody, dotyczącymi życia zwierząt, roślin, ludzi w środowisku przyrodniczym, korzystania z dóbr przyrody, np. grzybów, owoców, ziół;

19) podejmuje    samodzielną    aktywność    poznawczą    np.     oglądanie     książek, zagospodarowywanie  przestrzeni  własnymi  pomysłami  konstrukcyjnymi, korzystanie z nowoczesnej technologii itd.;

20) wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia,

wyjaśnia, czym zajmuje się osoba wykonująca dany zawód;

21) rozumie bardzo proste polecenia w języku obcym nowożytnym i reaguje na nie; uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych, konstrukcyjnych, teatralnych; używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie dla danej zabawy lub innych podejmowanych czynności; powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki w grupie; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych  lub  czytanych,  gdy  są  wspierane  np.  obrazkami,  rekwizytami, ruchem, mimiką, gestami;

22) reaguje na proste polecenie w języku mniejszości narodowej lub etnicznej, używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem, rekwizytem, gestem; zna godło (symbol) swojej wspólnoty narodowej lub etnicznej;

23)  reaguje na proste polecenie w języku regionalnym – kaszubskim, używa wyrazów

i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza  rymowanki i proste  wierszyki,  śpiewa piosenki; rozumie  ogólny  sens krótkich  historyjek  opowiadanych  lub  czytanych  wspieranych  np.  obrazkiem, rekwizytem,   gestem,   zna   godło   (symbol)   swojej   wspólnoty   regionalnej   –kaszubskiej.

Warunki i sposób realizacji

1. Zgodnie z  zapisami  dotyczącymi  zadań  przedszkola  nauczyciele  organizują  zajęcia wspierające rozwój dziecka. Wykorzystują do tego każdą sytuację i moment pobytu dziecka w przedszkolu, czyli tzw. zajęcia kierowane i niekierowane. Wszystkie doświadczenia  dzieci płynące  z  organizacji pracy  przedszkola  są  efektem realizacji programu wychowania przedszkolnego. Ważne są zatem zajęcia kierowane, jak i czas spożywania posiłków, czas przeznaczony na odpoczynek i charakter tego odpoczynku, uroczystości przedszkolne, wycieczki, ale i ubieranie, rozbieranie. Bardzo ważna jest samodzielna zabawa.
2. Przedstawione w podstawie programowej naturalne obszary rozwoju dziecka wskazują na konieczność uszanowania typowych dla tego okresu potrzeb rozwojowych, których spełnieniem powinna stać się dobrze zorganizowana zabawa, zarówno w budynku przedszkola, jak  i  na  świeżym  powietrzu.  Naturalna  zabawa  dziecka  wiąże  się z doskonaleniem motoryki i zaspokojeniem potrzeby ruchu, dlatego organizacja zajęć na świeżym powietrzu powinna być elementem codziennej pracy z dzieckiem w każdej grupie wiekowej.
3. Nauczyciele, organizując zajęcia kierowane, biorą pod uwagę możliwości dzieci, ich oczekiwania poznawcze i potrzeby wyrażania swoich stanów emocjonalnych, komunikacji oraz  chęci  zabawy.  Wykorzystują  każdą  naturalnie  pojawiającą  się sytuację   edukacyjną   prowadzącą   do   osiągnięcia   dojrzałości   szkolnej.   Sytuacje edukacyjne wywołane np. oczekiwaniem poznania liter skutkują zabawami w ich rozpoznawaniu. Jeżeli dzieci w sposób naturalny są zainteresowane zabawami prowadzącymi do ćwiczeń czynności złożonych, takich jak liczenie, czytanie, a nawet pisanie,  nauczyciel przygotowuje  dzieci do wykonywania  tychże  czynności zgodnie z fizjologią i naturą pojawiania się tychże procesów.
4. Przedszkole jest miejscem,  w którym poprzez zabawę  dziecko poznaje  alfabet liter drukowanych. Zabawa rozwija w dziecku oczekiwania poznawcze w tym zakresie i jest najlepszym rozwiązaniem metodycznym, które sprzyja jego rozwojowi. Zabawy przygotowujące  do nauki pisania  liter prowadzić  powinny  jedynie  do optymalizacji napięcia mięśniowego, ćwiczeń planowania ruchu przy kreśleniu znaków o charakterze literopodobnym, ćwiczeń czytania liniatury, wodzenia po śladzie i zapisu wybranego znaku  graficznego.  W  trakcie  wychowania  przedszkolnego  dziecko  nie  uczy  się czynności złożonych z udziałem całej grupy, lecz przygotowuje się do nauki czytania i pisania oraz uczestniczy w procesie alfabetyzacji.
5. Nauczyciele diagnozują, obserwują dzieci i twórczo organizują przestrzeń ich rozwoju, włączając do zabaw i doświadczeń przedszkolnych potencjał tkwiący w dzieciach oraz ich zaciekawienie elementami otoczenia.
6. Współczesny przedszkolak  funkcjonuje  w  dynamicznym,  szybko  zmieniającym  się otoczeniu, stąd przedszkole powinno stać się miejscem, w którym dziecko otrzyma pomoc w jego rozumieniu.
7. Organizacja zabawy, nauki i wypoczynku w przedszkolu oparta jest na rytmie dnia, czyli powtarzających się systematycznie fazach, które pozwalają dziecku na stopniowe zrozumienie pojęcia czasu i organizacji oraz dają poczucie bezpieczeństwa i spokoju, zapewniając mu zdrowy rozwój.
8. Pobyt w przedszkolu jest czasem wypełnionym zabawą, która pod okiem specjalistów tworzy pole doświadczeń rozwojowych budujących dojrzałość  szkolną.  Nauczyciele zwracają uwagę na konieczność tworzenia stosownych nawyków ruchowych u dzieci, które będą niezbędne, aby rozpocząć naukę w szkole, a także na rolę poznawania wielozmysłowego. Szczególne znaczenie dla budowy dojrzałości szkolnej mają zajęcia rytmiki, które powinny być prowadzone w każdej grupie wiekowej oraz gimnastyki, ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń zapobiegających wadom postawy.
9. Nauczyciele systematycznie informują rodziców o postępach w rozwoju ich dziecka, zachęcają do współpracy w realizacji programu wychowania przedszkolnego oraz opracowują diagnozę dojrzałości szkolnej dla tych dzieci, które w danym roku mają rozpocząć naukę w szkole.
10. Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym powinno być włączone w różne działania realizowane w ramach programu wychowania przedszkolnego i powinno odbywać się przede wszystkim w formie zabawy. Należy stworzyć warunki umożliwiające dzieciom osłuchanie się z językiem obcym w różnych sytuacjach życia codziennego. Może to zostać zrealizowane m.in. poprzez kierowanie do dzieci bardzo prostych poleceń w języku obcym w toku różnych zajęć i zabaw, wspólną lekturę książeczek dla dzieci w języku obcym, włączanie do zajęć rymowanek, prostych wierszyków, piosenek  oraz materiałów  audiowizualnych w  języku  obcym. Nauczyciel prowadzący  zajęcia  z  dziećmi powinien wykorzystać  naturalne  sytuacje wynikające  ze  swobodnej zabawy  dzieci,  aby  powtórzyć  lub zastosować  w  dalszej zabawie poznane przez dzieci słowa lub zwroty.
11. Aranżacja przestrzeni  wpływa  na  aktywność  wychowanków,  dlatego  proponuje  się takie jej zagospodarowanie, które pozwoli dzieciom na podejmowanie różnorodnych form działania. Wskazane jest zorganizowanie stałych i czasowych kącików zainteresowań. Jako stałe proponuje się kąciki: czytelniczy, konstrukcyjny, artystyczny, przyrodniczy. Jako czasowe proponuje się kąciki związane z realizowaną tematyką, świętami okolicznościowymi, specyfiką pracy przedszkola.
12. Elementem przestrzeni  są  także  zabawki  i  pomoce  dydaktyczne  wykorzystywane w motywowaniu dzieci do podejmowania samodzielnego działania, odkrywania zjawisk oraz zachodzących procesów, utrwalania zdobytej wiedzy i umiejętności, inspirowania do prowadzenia własnych eksperymentów. Istotne jest, aby każde dziecko miało możliwość korzystania z nich bez nieuzasadnionych ograniczeń czasowych.
13. Elementem  przestrzeni   w    przedszkolu   są    odpowiednio    wyposażone    miejsca przeznaczone na odpoczynek dzieci (leżak, materac, mata, poduszka, jak również elementy wyposażenia odpowiednie dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
14. Estetyczna aranżacja wnętrz umożliwia celebrowanie posiłków (kulturalne, spokojne ich spożywanie połączone  z  nauką  posługiwania  się  sztućcami),  a także  możliwość wybierania potraw przez dzieci (walory odżywcze i zdrowotne produktów), a nawet ich komponowania.
15. Aranżacja wnętrz umożliwia dzieciom podejmowanie prac porządkowych np. po i przed posiłkami, po zakończonej zabawie, przed wyjściem na spacer.